حذف سیستم نمره دهی به بازیها در وی جی مگ

سالهای سال است که به این فکر می‌کنم که یک بازی چگونه نمره‌دهی می‌شود؟ آیا حذف سیستم نمره دهی کاری درست است؟ واقعا تا بحال فکر کرده‌اید که یک بازی چگونه نمره‌دهی می‌شود؟ از تمام منتقدین مطرح داخلی و یا خارجی این را سوال بپرسید. چه جواب قانع کننده‌‌ای می‌توانند به شما بدهند؟ هیچ. مثلا یک بازی نمره 8 می‌گیرد. این نمره 8 بر چه اساس و معیاریست؟ چه چیزی را ثابت می‌کند؟

مثلا به موسیقی بازی 2 نمره اختصاص می‌دهند؟ بر چه حسابی، روی چه فاکتورهایی؟ از چه منظری؟ آیا این نمره را یک موسیقی ساز بازی هم به همین نحو می‌دهد؟ سنگ محک این نمره چیست؟ یا مثلا میزان جذابیت بازی برای یک نفر از یک تا ده شاید نمره 2 باشد ولی برای یک نفر شاید 9 باشد!! چه کسی این فاکتور ها را ساخته؟ شاید بازی با باگ عرضه شود و بعد از 1 ماه یا شاید بعد از یک هفته از عرضه بازی، با یک پچ فیکس، بازی از این رو به آن رو شود!!!!!

سیستم نمره‌دهی واقعا قرار است چه چیزی به گیمرها و یا بازیسازها اضافه کند؟ جز لابی؟ و کثافتکاری و پول برای نقد کردن نمره بالای یک بازی؟ جز باج دادن و یا باج گرفتن از بازیسازها؟ آیا میتوانید بین نمره 8 و 8.5 تفاوتی قائل شوید؟ آیا به نظر شما نمره 8 با 9 آنچنان تفاوتی دارند؟ آیا ضریب 3برابری برخی سایتها در متا کریتیک آنها را وادار به باج گرفتن نمیکند؟

سالهاست كه متاكريتيك با هیجاناتی غیر واقعی سیستم ارزشیابی واقعی بازیها را به گونه‌ای پیش برده که به وضوح می‌توان جهت‌گیری‌ها و سو‌گیری‌های جانبندارانه را در نمره دهی به بازیها مشاهده کرد. نمره‌دهی بسیاری از بازیها خارج از فضای واقعی‌ست و رتبه بندی آنها بسیار دور از واقعیت است. البته در مورد همه فیلمها و بازیها اینگونه نیست.

با اینحال متا و متاکریتیک در این سالها به شدت به شیوه نقد نویسی و نقد یک بازی یا مدیا ضربه زده. همانگونه که به سایتهای بسیاری ضربه زده و بسیاری از واقعیتها را از بین برده است.

تمام این سوالها و این مسائل چندین سال است که از سر من به عنوان مدیر سایت و بسیاری از شما گیمرها می‌گذرد و براحتی بیخیال آن می‌شویم. متاسفانه قدیمتر این مساله یعنی حذف سیستم نمره دهی را با برخی مدیران سایتهای دیگر ایرانی در میان گذاشتیم و با اینکه جلوی ما به به و چه چه می‌کنند ولی پشت سر نه تنها همکاری نکردند بلکه ما را مسخره هم کردند.(دستشان درد نکند).

شاید اگر می‌توانستیم یک سیستم واحد ارزشیابی برای بررسی بازیها بین سایتهای ایرانی داشته باشیم بسیاری از مشکلات نقدنویسی و کمک به مخاطبین حل می‌شد و فضا برای تربیت منتقدین غیر احساسی و منطقی بیشتر بازتر می‌شد.

چند سال پیش بود که سایت eurogamer با حذف سیستم نمره‌ دهی در سایتش این مسیر را به طور کلی تغییر داد و شاهد حذف کامل نمره‌دهی توسط این سایت به بازیها بودیم. می‌توانید این مطلب را در اینجا بخوانید و دلایل معقول و خواندنی یوروگیمر را در این متن مطالعه کنید.

از آن زمان تقریبا 6 سال است گذشته و ما بعد از 6 سال می‌خواهیم این کار را انجام دهیم. شاید کمی دیر باشد ولی به هر حال باز هم برای ما حرکتی رو به جلوست. از یورو گیمر به خاطر این جرقه ذهنی بسیار بسیار بسیار ممنونیم. شاید رسالت یک رسانه در این چیزهاست. شاید بتوانیم راحت تر با سازندگان بازیها‌ی داخلی و خارجی تعامل داشته باشیم. چیزی که 6 سال است به دنبال آن هستیم.

سیستم جدید ارزشیابی بازیها در وی جی مگ و حذف سیستم نمره دهی

با حذف سیستم نمره دهی و در سیستم ارزیابی جدید دیگر تفاوتی بین نمره 8 تا 10 نخواهد بود. جنگ و جدلها بر سر نیم نمره یا این روند فرسایشی و کل‌کل‌های بچه‌گانه به خاطر 9 یا 10 بودن یک بازی از بین می‌رود. در سیستم جدید دیگر نمره 1 یا 3 یا 4 یا 7 وجود ندارد و یک بازی را بر اساس یک نمره همانند بچه های یک کلاس قیاس نمی‌کنند.

همانند بچه‌ای که در درس معدلش 12 شده ولی کار هنری‌‌اش همیشه 20 است و در آینده به جای دکتر و مهندس یک پیانیست یا یک نقاش می‌شود. این سیستم نمره دهی به طور کلی از وی جی مگ برداشته می‌شود. و جای خود را به سیستم ارزشیابی کلی می‌دهد.

از این به بعد بازیها بر اساس تمام فاکتورهای خوب و بدی که در خود جای داده‌اند ارزشیابی می‌شوند و تیم منتقدین وی جی مگ بر اساس تمامی این فاکتورها بازیها را در 4 گروه رده‌بندی می‌کنند. این گروه‌ها عبارتند از ضعیف، متوسط، خوب، عالی.

بر این باوریم که یک بازی ضعیف، شاید ارزش وقت گذاشتن و بازی کردن نداشته باشد ولی شاید همان بازی ضعیف از منظر یک نفر دیگر بسیار جذاب باشد و یا بلعکس بسیاری از گیمرها هستند که از God of War با اینکه در زمره‌ی بهترین بازیهای ساخته شده قرار میگیرد، اصلا و ابدا خوششان نمی‌آید. پس تصمیم برای بازی کردن یک بازی را بر عهده‌ی خود گیمر قرار می‌دهیم و ما فقط به عنوان یک سایت منتقد به او هوشیاری در انتخاب بازی خواهیم داد.

همچنین در سیستم نمره‌دهی جدید فاکتورهای صرفا بصری و ظاهری (قابل رویت یا شنیدن) برای نمره دهی مد نظر در نظر گرفته نمی‌شوند و بسیاری از فاکتورهای منطقه‌ای و کشوری نیز در نظر قرار خواهند گرفت. مثلا برای نقد یک بازی ایرانی شاید بودجه و تیم و شرایط و بازار هدف نیز مورد نظر قرار بگیرند و در کنار دیگر فاکتورها تاثیر گذار باشند.

ما و به طور کلی تمامی منتقدان در حدی نیستیم و نیستند که به شما بگویند کدام بازی را بازی نکنید و یا بازی کنید. از این رو در سیستم ارزشیابی جدید وی جی مگ و با حذف سیستم نمره دهی، بازیها در 4 رده قرار خواهند گرفت تا انتخاب نهایی برای انجام بازی در اختیار عقل و هوش خود مخاطب باشد.

رده‌بندی ضعیف: در این دسته بازیهایی قرار خواهند گرفت که علی‌رقم تلاش سازندگان با مشکلات زیادی روبرو هستند و در تمامی زمینه‌ها مشکلات زیادی را با خود حمل می‌کنند. از دیدگاه منتقدین وی جی مگ این بازیها پایینتر از حد استانداردهای روز بازی‌ها هستند و مخاطبین با دقت و وسواس بیشتری باید با آنها برخورد کنند.

اکثر بازیهای این دسته هیچ خوبی و نقطه‌ی قابل توجهی در خود ندارند و یا آنقدر ایراد و نقاط ضعف دارند که تک نقطه قوت آنها به چشم نمی‌آید و به هیچ عنوان نمی‌توانند نظر منتقدین یا مخاطبین را جلب کنند.

رده‌بندی متوسط: در این دسته بازیهایی قرار خواهند گرفت که مشکلات کمتری را در خود می‌بینند. از دیدگاه وی جی مگ این بازیها توانسته‌اند در حد استانداردهای روز بازی‌‌سازی ظاهر شوند و حداقل توقعات منتقدین را برآورده کنند. این گروه از بازیها به صورت کلی توانسته‌اند مطلوب واقع بشوند و مخاطبین برای انتخاب و وقت گذاشتن روی این دسته راحت‌تر خواهند بود. برآیند کلی نقاط ضعف و نقاط قوت این دسته از بازیها در حد استاندارد است و منتقدین یا مخاطبین با حداقلی از سرگرمی در آنها درگیر شده‌اند.

رده‌بندی خوب: در این دسته بازیهایی قرار خواهند گرفت که از حد استاندارد روز بالاتر باشند. یعنی سازندگان آنها توانسته باشند با بالا بردن سطح تکنیکی و فنی و هنری در یک یا چند بخش از بازی، بازیهایی با المانها و حال و هوا و جذابیتهای خوب برای گیمرها عرضه کرده باشند. این دسته از بازیها هم از بعد هنری و هم از بعد فنی و هم از مناظر دیگر ارزشمند هستند و مخاطبین براحتی می‌توانند آنها را انتخاب کنند و برای آنها وقت بگذارند.

نقاط قوت این دسته از بازیها به نقاط ضعف آنها برتری محسوسی دارند و با وجود کمی و کاستیها (که طبیعی هستند) بازهم این بازیها را جذاب و لذت بخش می‌کند و سرگرمی خوبی محسوب می‌شوند.

رده‌بندی عالی: همانطور که از اسم این رده‌بندی پیداست در این دسته بازیهایی قرار خواهند گرفت که در تمامی زمینه‌ها بهترین باشند و در تمامی موارد نقد و بررسی، در بهترین و ایده‌ال ترین حالت قرار گرفته باشند. این بازیها معمولا پیشتازان سبکهای خود هستند و از لحاظ فنی و تکنیکی و هنری  و جذابیت در بهترین حالت ممکن قرار گرفته اند. نقاط ضعف بسیار کم و محدود و جذابیتهای بسیار بالای این دسته از بازیها آنها را به یک انتخاب بدون شک و عالی تبدیل کرده است.

وی جی مگ همواره برای مخاطبین خود ارزش قائل است و حذف سیستم نمره دهی شاید در ظاهر خلاف قواعد روز در دنیای ژورنالیستی گیم و ویدئو گیم باشد ولی از دیدگاه ما احترام به نظرات و دیدگاه‌های تمامی گیمرها و بازی‌بازهاست. شاید وقت آن رسیده زحماتی را که سازنده‌های بازیها کشیده‌اند را با یک نمره براحتی زیر سوال نبریم و از این رو حدف سیستم نمره دهی کمکی به این امر خواهد بود.

پی نوشت:
ممکن است نمادهای نمره‌دهی در آینده تغییراتی داشته باشند.

چهارم بهمن‌ماه هزار و سیصد و نود نه خورشیدی.

میثم قربانی