دلایل عدم موفقیت بازی‌های ایرانی در فروش جهانی (قسمت سوم)

چند سالی از شروع ساخت بازی‌های ویدئویی در ایران می‌گذرد و بازیسازان ما علاوه بر بازار داخلی، نیم نگاهی هم به بازارهای خارجی داشته و سعی می‌کنند که وارد این بازار بزرگ شوند. این ورود بعضا موفقیت‌آمیز بوده ولی بسیار مشاهده شده که بازی‌های ایرانی  در بازارهای خارجی مورد استقبال قرار نمی‌گیرند و علاوه بر فروش پایین، حتی قادر به خودنمایی در برابر محصولات هم سبک و هم رده خارجی خود نیستند. نگارنده به خاطر فعالیت در زمینه بازیسازی و همچنین ساعت‌ها صحبت با اکثر بازیسازان به نکاتی رسیدم که می تواند برای هر فردی که علاقه‌مند است وارد بازیسازی شود و بازی خود را در خارج از مرزهای ایران عرضه کند، مفید باشد. این سلسله مقالات شامل بخش های مختلفی است که سعی ما در نگارش این مقالات، بررسی هرچه دقیق و ریزبینانه این مبحث خواهد بود. این سری مقالات شامل سه بخش کلی می شود که هر کدام در یک مقاله مجزا مورد بررسی قرار می گیرد:

1- پیش از تولید

2- تولید

3- پس از تولید

در مقاله دوم به سراغ مواردی رفتیم که بیشتر با مسائل فنی ساخت پروژه اجین شده بودند اما در مقاله آخر به سراغ مواردی خواهیم رفت که بعد از تولید نسخه نهایی بازی تیم های بازیسازی با آنها مواجه هستند و بعضا مورد کم لطفی قرار می گیرند:

مدیریت روابط عمومی و مخاطبان:

تصوری در زمینه بازیسازی وجود دارد که فرض می شود وقتی شما به نسخه فاینال یا به اصطلاح  نسخه گلد خود رسیدید، بخش عمده ای از کار تمام شده و تیم فنی لازم نیست تا شروع پروژه بعد حضور داشته باشند و به مرخصی بروند و یا حضورشان چندان اهمیتی ندارد. متاسفانه این تفکر باطل در بسیاری از پروژه های ما که در خارج از کشور منتشر شده اند وجود داشت و باعث ضربات جبران ناپذیری به این دست بازی ها شد. قبل از اینکه این تفکر باطل را بیشتر شرح دهم به سراغ اهمیت مدیریت روابط عمومی و مخاطبان می پردازم. همه می دانیم که روابط عمومی چیست و چه رسالتی دارد اما ضرورت روابط عمومی در پروژه هایی که قصد انتشار در خارج از کشور دارند چیست؟ به طور کلی روابط عمومی پلی واسط است که اطلاعات مهمی که باید مخاطبان شما از بازی شما داشته باشند و یا مواردی که شما باید از گیمرهای بازی خود داشته باشید، در اختیارتان قرار می دهد. داشتن یک مدیر روابط عمومی(PR) یک اصل حیاتی مخصوصا در بازی هایی که قصد انتشار در خارج از کشور را دارند. شما با سیل گسترده ای از گیمرها از کشورهای مختلف جهان روبرو هستید و می خواهید بازی خود را به این افراد ارایه کنید، آیا بدون ارایه هیچ خبر و اطلاعاتی از بازی خود اقدام به این کار می کنید؟ جالب است اشاره کنم که بسیاری از بازیسازان ما بدون کمترین تلاشی برای خبررسانی، اقدام به انتشار بازی خود کرده اند و نتیجه هم عدم استقبال از این محصولات شده است. روابط عمومی در بازی ها مبحثی است که خود می تواند یک مقاله جامع باشد، اما به صورت خیلی سطحی به مواردی اشاره می کنیم. اول باید تفاوتی قایل شویم بین انتشار بازی به صورت selfpublish  و انتشار بازی با حضور پابلیشر. اگر حالت اول باشد حضور یک مدیر PR قوی بسیار بیشتر حس می شود. شما باید بازی خود را به رسانه های مختلف در زمینه بازی های رایانه ای اعم از تصویری و متنی معرفی کنید و سعی کنید گیمرها را با بازی خود بیشتر آشنا کنید. باید با سایت ها و منتقدان مختلف ارتباط بگیرید و بازی خود را برای نقد و خبررسانی ارایه کنید. از طرف دیگر پس از انتشار بازی با فیدبک های مختلفی دریافت می کنید ولی اگر مدیر روابط عمومی نداشته باشید و یا این فرد به درستی به وظایف خود عمل نکند باعث می شود که نتوانید خواسته های گیمرها را برآورده کنید. در صورتی که با همکاری یک پابلیشر اقدام به انتشار بازی خود کنید شاید کمی وظایف تیم روابط عمومی کمتر شود ولی به طور کلی این فرآیند باید توسط تیم PR با قدرت پیگیری و اجرا شود.

نکات مهم و کلیدی:

• بازیسازی روندی پله ای دارد . بازی که ساختش تمام شد تازه مراحل جدیدی شروع می شود که از روند تولید خود بازی کم اهمیت تر نیست. خیلی از بازیسازان ما، بازی های با کیفیتی تولید کردند ولی چون برنامه منسجمی برای تبلیغات و PR نداشتن باعث شد بازی های این دوستان با استقبال روبرو نشوند.
• توجه به این اصل ضروری که اگر با یک پابلیشر کار کردید دیگر فعالیت آنچنانی برای زمینه مدیریت روابط عمومی نخواهید داشت. بسیاری از شرکت های خارجی به وعده خود بر سر تبلیغات و مدیریت PR پایبند نیستن و بسیاری از محصولات ایرانی با خلف وعده این شرکت های خارجی شکست خورده اند. قرارداد مشخص و قدرتمند می تواند جلو چنین رخدادی را بگیرد.

پابلیش و پابلیشر:

بحث پخش بازی خود به تنهایی می تواند یک مقاله مجزا باشد ولی به طور مختصر اگر بخواهیم این بحث اشاره کنیم منطقه جغرافیای برای پخش بازی بسیار مهم است. در قسمت اول توضیح دادیم که محتوا و موضوع بازی رابطه مستقیمی با مکانی که قصد انتشار بازی را دارید خواهید داشت و نمی توانید هر بازی که ساختید در هر کشور به هر صورت عرضه کنید.

اما برسیم به پخش کنندگان یا پابلیشرهای بازی، قرار نیست هر شرکتی که درخواست برای عرضه بازی شما داشت یا شما این درخواست را ارایه کردی و قبول کرد، گزینه خوبی برای این فعالیت باشد. شاید باور نکنید به عینه مشاهده شده خیلی از این شرکت ها یا معتبر نیستند و یا بسیار ضعیفند و یا حتی کلاهبردارند. همینطور که در طول فرآیند تولید بازی باید با برنامه ریزی و صبر پیش رفت باید در انتخاب شرکتی برای پخش محصول خود این روند را در پیش گرفت.

نکات مهم و کلیدی:

• به هر پیشنهادخارجی که برای انتشار بازیستون می شود اطمینان نکنید.ابتدا در خصوص این شرکت تحقیق کنید حتی در اینترنت نظرات مختلف درباره این شرکت را مطالعه کنید و یا با برخی بازیسازان که در زمینه انتشار بازی هایشان در خارج از کشور تجربه دارند، مشورت کنید. توجه داشته باشید اگر با دقت این فرآیند را طی نکنید باعث پشیمانی شما در آینده خواهد شد.
• یکی از دلایل اینکه به هر شرکتی اعتماد نکنید این است که بعضا مشاهده شده این شرکت ها به وعده های خود عمل نمی کنند و یا اصلا قدرت اجرا این وعده ها را ندارند. تجربه شخصی داشتم که شرکتی بازی یکی از بازیسازان را در کشور آلمان منتشر کرد و بعد از چند ماه بی خبری معلوم شد این شرکت، یک شرکت تازه تاسیس بوده که توسط دو جوان 20 ساله اداره می شد و اصلا کار اصلی این دو نفر این نبوده و دارای یک کافی نت بوده اند و برای تجربه با یک بازیساز ایرانی به توافق رسیده اند تا این بازی را منتشر کنند که بعدا معلوم شد اصلا نتوانسته اند کاری انجام دهند! البته بگذریم که مقصر اصلی این ماجرا خود بازیساز بوده است ولی باید با چشمان باز برای پخش بازی اقدام کرد.
• اگر دارای تجربه کافی برای مکاتبه و ارتباط با پابلیشرهای معتبر بین المللی نیستید، با برخی دوستان که اقدام به بازاریابی بازی های ایرانی جهت پخش بازی در خارج از کشور می کنند،صحبت کنید. به هر حال شما زمان و هزینه قابل توجهی را صرف ساخت بازی خود کرده اید و باید از تلاش سود بهرمند شوید، پس سعی کنید به گدار به آب نزنید. نکته آخر در فرآیند تولید بازی با این دوستان جلسه داشته باشید و سعی کنید نظرات این دوستان را بشنوید، نکات مهمی برای پخش خارجی وجود دارد که برای تولید بازی باید رعایت شود که بعد از ساخت بازی امکان تغییر وجود ندارد.