نقد و بررسی بازی Spider-Man

ساخت بازی‌های ابرقهرمانی به قدری جذاب است و همراه با خود امتیاز‌هایی را به همراه دارد که از ابتدای شکل گیری صنعت بازی بسیاری از تولیدکننده‌ها و ناشرها را درگیر خود کرده. در این میان اما Spider-Man به واسطه در اختیار داشتن تعداد زیادی طرفدار همواره بیش از دیگر ابرقهرمان‌های برگرفته شده از کتاب‌های مصور نظر توسعه‌دهنده‌ها را به خود جلب کرده. سال‌هاست که بازی‌های مختلفی براساس این شخصیت محبوب مارول ساخته شده اما تنها در چند مورد خاص شاهد نتیجه‌ای با کیفیت بوده‌ایم که توانایی به دست آوردن نظر مثبت مخاطب‌ها را به همراه داشته باشد. در این میان اما هیچگاه شاهد استفاده از تمام پتانسیل Spider-Man نبوده و معمولا با آثاری روبرو شده‌ایم که تنها در زمینه‌ای خاص موفق ظاهر شده یا نهایتا تجربه‌ای با انواع و اقسام مشکلات فنی را پیش روی طرفداران این ابرقهرمان قدیمی قرار داده‌اند. اینبار اما استودیو Insomniac نه تنها توانسته از تمام پتانسیل این شخصیت استفاده کند بلکه موفق شده بهترین بازی ساخته شده براساس Spider-Man را برای گیمرها آماده کند. در ادامه با نقد و بررسی بازی Spider-Man همراه وی جی مگ باشید. (Spider-Man Review)

در شرایطی که معمولا با بازی کامل از دید گیم‌پلی در مجموعه بازی Spider-Man روبرو نشده‌ایم، معمولا این بخش بیشتر مورد توجه قرار گرفته و داستان در اولویت دوم قرار می‌گیرد. با این وجود و در شرایطی که سازندگان بازی Spider-Man نیز می‌دانستند که وظیفه سنگینی را برای پرورش داستان برعهده نداشته‌اند اما تمام تلاش خود را به کار گرفته و موفق به شکل‌دهی داستانی شده‌اند که حالا به خوبی از آن در مارول نیز استقبال شده و اخباری به گوش می‌رسد که شاید در آینده‌ای نزدیک شاهد عرضه عناوین بیشتری در دنیای شکل گرفته از Spider-Man توسط استودیو Insomniac باشیم. سازندگان بازی Spider-Man شاید حتی بهترین رویکرد ممکن را برای رفتن به سراغ دنیای این شخصیت به کار گرفته باشند.

آنها داستان خود را به شکل مستقیم و دقیق براساس هیچ‌کدام از کتاب‌های مصور یا فیلم‌های این مجموعه ویرایش نکرده و سعی کرده‌اند با وجود وفادار بودن به منبع اصلی، تغییراتی را ایجاد کنند تا نتیجه نهایی با امضای آنها همراه شود. بالاخره شاهد حضور مناسب Sinister Six به عنوان تعدادی از مهم‌ترین دشمن‌های Spider-Man در بازی جدید Insomniac هستیم که البته تغییرات اندکی در ساختار آن به وجود آمده. اینبار Mister Negative نقش پررنگ‌تری از گذشته داشته و تبدیل به یکی از اعضای اصلی دشمن‌های اسپایدرمن می‌شود. این در حالی است که شاید دیگر بخش‌های داستان کمی آشنا به نظر رسیده و آثاری معروف در این میان تبدیل به الگوی اصلی شده باشند.

همچنان ما با Otto Octavius مواجه می‌شویم که در ابتدا همکار پیتر پارکر است و نهایتا برای بار دیگر نقش Doctor Octopus را برعهده می‌گیرد. در این میان اما روایت داستان به ماموریت‌های اصلی خلاصه نشده و عملا بخش عمده‌ای از فعالیت‌های جانبی بازی Spider-Man با حضور شخصیت‌های دیگری همراه می‌شوند. مسئله‌ای که شاید به پررنگی عملکرد Rocksteady در Batman Arkham City نباشد اما می‌تواند رویکرد گیمر به انجام ماموریت‌های جانبی را تا حد مناسبی تغییر دهد.

طراحی خوب Web Swing یا همان تاب خوردن در بازی‌های مختلف Spider-Man برای طرفداران این شخصیت سال‌هاست که تبدیل به یک وسواس شدید شده. وسواسی که شاید طی دهه‌های اخیر یک یا دو بار به شکل خوبی پیاده سازی شده بود. سازندگان حتی برای دوری از شکست در این زمینه سعی می‌کردند اسپایدرمن را از فضای شهری دور کرده و شرایطی را ایجاد کنند که طی آن یا با ساختاری کاملا خطی و محدود روبرو بودیم یا باید شکلی ابتدایی از این موضوع را تجربه می‌کردیم. اینبار اما Insomniac به تمامی نیازها و خواسته‌ها در رابطه با تاب خوردن در سطح شهر جواب داده و تجربه‌ای را شکل داده که شاید از سوار شدن بر هر نوع وسیله نقلیه‌ای دیگری بهتر باشد. اجرای درست Web Swing در بازی Spider-Man شاید کامل‌ترین نوع از حرکت یک ابرقهرمان انتظار داشته باشیم.

شاید بسیاری اعتقاد داشته باشند که حرکت بتمن در سطح Arkham City نیز به شکل خوبی پیاده‌سازی شده باشد اما وسعت محیط تمام معادلات را تغییر داده و Spider-Man را در این زمینه به بازی بهتری تبدیل می‌کند. شاید تنها بخشی که انحصاری جدید PS4 در آن از حضور شوالیه تاریکی در صنعت بازی پارا فراتر گذاشته باشد. وجود گزینه‌های متعدد برای انتخاب نوع حرکت در ارتفاعات یا نزدیک‌ترین نقاط به زمین منهتن، شرایطی را شکل داده که طی آن گیمر عملا راضی به استفاده از قابلیت Fast Travel نمی‌شود. قابلیتی که هرچند از لحاظ بصری و موضوع جاذبه‌های خاص خود را داراست اما شاید برای اولین‌بار در صنعت بازی نقش خود را گم کرده و شبیه به عضوی اضافه است. با این وجود وضعیتی را متصور شوید که در ابتدا کاملا لذت‌بخش و جذاب دنبال می‌شود و در ادامه با دسترسی به امکانات بیشتر از طریق ارتقا خود را به عنوان بزرگ‌ترین دستاورد بازی Spider-Man تبدیل می‌کند.

سال‌هاست که Insomniac بیش از هر چیزی با ساخت اسلحه‌های خلاقانه و خاص شناخته می‌شود. استودیویی که رگه‌های شوتر را به می‌توان در اکثر آثار اخیر آنها دید و انتقال به زاویه‌ای جدید از دید ژانر باعث نشده که آنها از اصول همیشگی خود دوری کنند. هرچند برای سال‌ها سینما شخصیت محبوب مارول را به دور از تکنولوژی نشان داد اما اکنون شاهد تصویر درست‌تری از اسپایدرمن هستیم که در آن ابرقهرمان داستان براساس اصول اولیه خود رابطه نزدیکی با گجت‌ها و نقش آنها در درخشش بُعد ثانویه پیتر پارکر دارد. همین موضوع شاید یکی از دلایلی باشد که بازی Spider-Man‌ سعی کرده به واسطه آن رویکردی متفاوت را نسبت به المان‌های نقش آفرینی داشته باشد. عملا می‌توان گفت که بازی در این بخش از سه قسمت کاملا متفاوت اما مکمل یکدیگر استفاده می‌کند. بخشی از رویکرد بازی نسبت به ژانر نقش آفرینی به سه درخت مهارتی خلاصه می‌شود که به واسطه آن می‌توان قابلیت‌های حرکتی اسپایدرمن در ابعاد متفاوت را ارتقا داد.

بخش دوم تمرکز اصلی خود را روی گجت‌هایی گذاشته که در برای مقابله با دشمن‌ها نقش کلیدی دارند. شما نه تنها می‌توانید گجت‌های جدیدی را برای شخصیت خود آزاد کنید بلکه امکان ارتقای هر کدام آنها به صورت جداگانه نیز وجود دارد. اما بخش سوم که تاثیر اصلی روی ظاهر شخصیت اصلی دارد به لباس‌ها مرتبط می‌شود. هر کدام از لباس‌هایی که به واسطه پیشرفت در بازی آزاد می‌شوند نه تنها ظاهر اسپایدرمن را به صورت کامل تغییر می‌دهند بلکه قابلیت‌هایی را به شکل Passive یا Active به همراه دارند. سازنده‌ها در ای نزمینه حتی پا را فراتر از نقش تنها در گیم‌پلی گذاشته و لباس‌هایی را برای انتخاب قرار داده‌اند که بخشی از بازی را به صورت کامل تغییر می‌دهد. از جمله این موارد به لباسی اشاره کرد که به شما اجازه می‌دهد با یک ضربه دشمن‌ها را از پا در آورید اما در مقابل چنین امکانی را نیز در اختیار طرف مقابل قرار داده.

به جز مهارت‌ها که از طریق Skill Point به عنوان نتیجه ارتقا درجه و کسب مهارت آزاد می‌شوند، گجت‌ها و لباس‌ها را باید با نتیجه تجربه ماموریت‌ها و فعالیت‌های جانبی به دست آورده یا ارتقا دهید. در جریان بازی تعداد بسیاری فعالیت جانبی شامل مبارزه با گروه‌ دشمن‌ها، پیدا کردن آیتم‌های خاص یا دنبال کردن انواع مختلف Challenge قرار گرفته و هرچند به قرار گرفتن بهتر در بازی کمک می‌کنند اما واقعیت ماجرا این است که جذابیت آنچنانی را به همراه ندارند. به جز چالش‌ها که عملا بخشی جدایی ناپذیر از این دست بازی‌ها هستند دیگر اجزای تشکیل دهنده این بخش چیزی را فراتر از دیگر بازی‌های ساخته براساس Spider-Man ارائه نمی‌کنند. همین روال برای ماموریت‌های جانبی نیز تکرار شده. در روزهایی که عملا بازی‌های اکشن ماجراجویی یا نقش آفرینی در زمینه کیفیت ماموریت‌های جانبی چیزی از نمونه‌های اصلی کمتر نمی‌گذارند، بازی Spider-Man‌ کمی به آثار قدیمی شبیه می‌شود.

انتظار بالایی نداریم اما تقریبا می‌توان گفت که ماموریت‌های جانبی بازی Spider-Man از دید نوع طراحی و جذابیت چیزی در سطح بازی‌های نسل قبل را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. مشکلاتی این چنینی تاثیر خود را به شکل واضحی روی نحوه تعامل گیمر با محیط شهر گذاشته‌اند. هرچند دنیای طراحی شده براساس منهتن در بازی Spider-Man، زنده است و می‌توان در هر نقطه‌ای از آن نکته‌ جالب توجهی را پیدا کرد اما راه مناسبی برای تعامل گیمر با آن در بازی قرار نگرفته. اینجا با شهری روبرو هستیم که هرچند حضور اسپایدرمن را به عنوان یک ابرقهرمان درک کرده و به آن واکنش نشان می‌دهد اما تنها درهای مترو را به روی او باز کرده و محدودیت‌های شبیه به نسخه‌های مختلف infamous را اجرا می‌کند.

زمانی که به سراغ ماموریت‌های اصلی و بخش مبارزات می‌رویم با یکی از بهترین بازی‌های ابرقهرمانی تاریخ روبرو هستیم. از دید طراحی مراحل هرچند بازی Spider-Man به صورت Open World دنبال می‌شود اما سازندگان بازی استفاده از محیط‌های داخلی خوب توانسته‌اند تعادل مناسبی را میان حرکت در سطح شهر و وارد شدن به ساختمان‌هایی که در آنها جریان اصلی داستان دنبالم ی‌شود، ایجاد کنند. مبارزات در این میان البته نقش کلیدی دارند. استودیو Insomniac مانند بسیاری از دیگر سازندگانی که در روی ژانر اکشن ماجراجویی تمرکز دارند به سراغ فرمول ثابت شده نسخه‌های مختلف Batman Arkham‌ رفته‌اند. هرچند شباهت‌ها برخی اوقات بیش از حد می‌شوند اما می‌توان تلاش سازندگان بازی Spider-Man برای رسیدن به مبارزاتی استاندارد و جذاب را مثبت ارزیابی کرد.

همچنان فرمول ضربه، جاخالی دادن، بلدن زدن و استفاده از پرش یا دیگر مانورها برای رد شدن از انواع مختلف دشمن‌ها کارساز است و بازی Spider-Man استفاده درستی از آن کرده. با تمام این تفاسیر Insomniac نیم نگاهی نیز به ترکیب گجت و مبارزه در مجموعه Batman Arkham داشته و تنوع آن را افزایش داده تا برای مقابله با دشمن‌ها، گزینه‌های بیشتری در اختیار گیمر قرار گیرد. در این میان شاید تنها ساختار مبارزه با دشمن‌های اصلی یا همان باس‌ها از دید کیفیت در مرتبه پایین‌تری نسبت به دیگر قسمت‌های اصلی بازی قرار گیرد. هرچند سازندگان بازی برای دوری از کلیشه‌ باس‌های پرتکرار بازی‌های مختلف Spider-Man دوری کرده‌اند اما نهایتا به جز چند نمونه خاص نتوانسته‌اند چیزی بهتر از سابقه صنعت بازی را ارائه کنند.

آنها حتی سعی کرده‌اند با قرار دادن بعضا دو دشمن در کنار یکدیگر، پیچیدگی مبارزه با باس‌ها را افزایش دهند و تا حدودی نیز در این مسیر موفق عمل کرده‌اند اما نهایتا باز هم نتوانسته‌اند استانداردها ارتقا دهند. شاید تنها ریسک سازندگان برای طراحی ماموریت‌های اصلی به بخش‌هایی از بازی Spider-Man خلاصه شود که گیمر کنترل شخصیت دیگری را برای زمانی محدود در اختیار می‌گیرد. در ابتدا این بخش کمی ظاهری و به دور از جریان اصلی گیم‌پلی نمایان می‌شود اما در ادامه جان گرفته و نه تنها تنفسی را در میان گیم‌پلی نفس‌گیر بازی ایجاد می‌کند بلکه تنوعی اندک را نیز در روند اصلی داستان به وجود می‌آورد که به خودی خود نکته‌ای مثبت به شمار می‌رود.

در نهایت شاید اصلی‌ترین چیزی که این بازی Spider-Man‌ را جدی‌تر و بهتر از همیشه نشان می‌دهد، گرافیک آن است. سونی در همکاری با سازنده‌های دیگر نیز نشان داده که همیشه استانداردهای کیفی خود را رعایت می‌کند و اینبار نیز می‌توان تاثیر مستقیم این مسئله را روی جلوه‌های بصری بازی Spider-Man دید. اینجا ما با دنیایی بزرگ روبرو هستیم که پر است از جزئیات کوچک و جالب توجه و از سویی از دید کیفی و ابعاد فنی نیز به بهترین شکل ممکن طراحی شده. هر آن چیزی که در بازی Spider-Man می‌بینید در بالاترین سطح از گرافیک فنی و هنری قرار می‌گیرد و با انیمیشن‌ها و مدل‌سازی بسیار خوب همراه شده تا نتیجه کار درست همان‌چیزی شود که طرفداران اسپایدرمن انتظارش را داشتند.

سازندگان بازی حتی سعی کرده‌اند سبک هنری خود را وارد طراحی شخصیت‌ها و لباس‌های آنها کرده و این کار به خوبی انجام داده‌اند. حالا ما با از قهرمان داستان تا دشمن‌های شماره یک اسپایدرمن با شخصیت‌هایی روبرو هستیم که خصوصیات منحصر به‌فرد و جدیدی داشته و همزمان به ریشه‌های اصلی وفادار هستند. تمام این موارد را در کنار کارگردانی و حرکت دوربین خوب بازی قرار دهید. کافیست در زمان تاب خوردن به سطح زمین نزدیک شوید تا آدرنالین را در تمامی اعضای بدن خود احساس کنید. شرایط وقتی بهتر از گذشته می‌شود که وارد مبارزه شده یا در تعیب یک اتومبیل قرار می‌گیرد. شاید بازی Spider-Man یکی از معدود آثاری باشد که براساس یک ابرقهرمان ساخته شده و زوایایی بصری را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد که تاکنون تنها در فریم‌ کتاب‌های مصور شاهد آن بودیم.

با هر متر و معیاری که حساب کنید بازی Spider-Man یکی از بهترین آثار ساخته شده براساس کتاب‌های مصور و ابرقهرمان‌هاست اما شاید چند ضعف کوچک و کمی دوری از بلندپروازی باعث شده که نتواند در بالاترین نقطه در این بخش از صنعت بازی قرار گیرد. با تمام نکات اشاره شده می‌توان به این نتیجه رسید که بازی Spider-Man که تنها چند روزی است به صورت انحصاری برای PS4 عرضه شده، شروعی عالی است برای یک راه طولانی که می‌تواند در قدم‌های بعدی حتی پا را فراتر از وضعیت کنونی بگذارد.